Bài Mạt Chược là một trò chơi giải trí có nguồn gốc từ Trung Quốc sử dụng một bộ các quân bài đặc biệt. Trò chơi này không chỉ đòi hỏi may mắn mà còn cần đến sự tính toán, chiến lược. Dưới đây Gnbet sẽ hướng dẫn chi tiết về luật chơi bài Mạt Chược giúp bạn nắm vững kiến thức từ cơ bản đến nâng cao nhé.
Giới thiệu bài Mạt Chược
Bài Mạt Chược là một trò chơi dân gian nổi tiếng có nguồn gốc từ Trung Quốc được xem là biểu tượng văn hóa đặc trưng của nhiều quốc gia châu Á như Việt Nam, Nhật Bản, Hồng Kông hay Singapore. Trò chơi thường được chơi với bốn người, sử dụng bộ bài đặc biệt gồm 136 đến 144 quân chia thành các loại khác nhau như Sách, Vạn, Đồng, Tự và Hoa.
Mạt Chược không chỉ là trò chơi giải trí mà còn là môn thể thao trí tuệ, đòi hỏi người chơi phải có khả năng ghi nhớ tốt, tư duy chiến lược và óc quan sát nhạy bén. Mục tiêu chính của trò chơi là sắp xếp các quân bài sao cho tạo thành những tổ hợp hợp lệ để ù trước đối thủ.
Mỗi ván bài mang lại cảm giác hồi hộp, kịch tính và đầy thách thức, bởi chỉ cần một quyết định sai lầm cũng có thể làm thay đổi kết quả. Chính sự kết hợp giữa may mắn, chiến thuật và sự tinh tế trong cách chơi đã giúp Mạt Chược trở thành một trong những trò chơi được yêu thích nhất châu Á suốt nhiều thế kỷ.
Luật chơi bài Mạt Chược chi tiết
Dưới đây là luật chơi bài Mạt Chược cũng như cách chơi chi tiết và dễ hiểu cho bạn:
Giới thiệu bộ quân bài Mạt Chược
Bộ Mạt Chược truyền thống thường có 144 quân hoặc 160 quân được chia thành các loại chính như sau:
| Loại quân bài | Tên gọi | Số lượng |
|---|---|---|
| Quân số | Gồm 3 hàng, đánh số từ 1 đến 9 | 108 quân (36 loại x 3) |
| Vạn (Ký tự Trung Quốc) | 36 quân | |
| Sách (Thanh Tre) | 36 quân | |
| Văn (Quân Tròn) | 36 quân | |
| Quân chữ | Gồm Gió và Rồng | 28 quân (7 loại x 4) |
| 4 Gió: Đông, Tây, Nam, Bắc | 16 quân | |
| 3 Rồng: Trung (Đỏ), Phát (Xanh), Bạch (Trắng) | 12 quân | |
| Quân hoa | Dùng để tính thêm điểm | 8 hoặc 16 quân (tùy phiên bản) |
Thiết lập bàn chơi và chia bài
Luật chơi bài Mạt Chược có quy định riêng về bàn chơi cũng như cách chia bài:
Xác định vị trí và cửa cái
Xác định chỗ ngồi: Luật chơi bài Mạt Chược quy định người chơi thường dùng 4 quân bài Gió (Đông, Tây, Nam, Bắc) hoặc tung xúc xắc để xác định vị trí ngồi và người làm Cửa Đông (Cái).
Xếp bài: Tất cả các quân bài được úp xuống và xoa đều, sau đó xếp thành các “tường thành” (Trường Chinh). Mỗi người chơi xếp một hàng dài khoảng 17-18 chồng, mỗi chồng 2 quân.
Chia bài: Cửa Cái dùng xúc xắc để xác định điểm bắt đầu chia. Cửa Cái (Đông) được chia 14 quân, các nhà còn lại được chia 13 quân và cửa Cái sẽ đánh ra một quân đầu tiên để bắt đầu.
Mục tiêu của trò chơi
Mục tiêu chính theo luật chơi bài Mạt Chược là sắp xếp 13 quân bài trên tay thành một bộ bài hợp lệ gồm 4 Phụ (hay Phu) và 1 Cặp Mắt (Đôi):
Bài thắng = 4 Phụ + 1 Cặp Mắt.
Phụ (Phu): Là một nhóm 3 quân bài hợp lệ (Sảnh/Dãy hoặc Ba quân giống nhau).
Cặp Mắt: Là một đôi 2 quân bài giống nhau.
Quân Thứ 14: Quân bài thứ 14 sẽ hoàn thành bộ bài thắng.
Quy tắc cơ bản trong ván chơi
Luật chơi bài Mạt Chược quy định bài được chơi theo chiều ngược chiều kim đồng hồ bắt đầu từ Cửa Cái.
Các cách tạo phụ
Khi một người chơi đánh ra một quân bài, những người khác có thể sử dụng quân bài đó để tạo Phụ theo các cách sau:
| Tên gọi | Cách tạo | Quyền ưu tiên |
|---|---|---|
| Chi (Chow/Ăn Dãy) | 3 quân bài liên tiếp cùng hàng/chất (ví dụ: Vạn 4-5-6). Chỉ được lấy quân từ nhà trên (người đánh trước đó). | Thấp nhất |
| Phỗng (Pung) | 3 quân bài giống hệt nhau (ví dụ: 3 quân Sách 7). | Cao hơn Chi |
| Kên (Kong/Chiếu/Coong) | 4 quân bài giống hệt nhau. (Được tính là 1 Phụ). | Cao hơn Phỗng |
| Ù (Hu/Mahjong) | Hoàn thành bộ 4 Phụ và 1 Cặp Mắt. | Cao nhất |
Quy tắc ưu tiên theo luật chơi bài Mạt Chược:
Khi có nhiều người muốn ăn cùng một quân bài, thứ tự ưu tiên là: Ù → Kên → Phỗng → Chi.
Nếu 2 người cùng Ù, người ở vị trí gần hơn với người đánh quân bài đó (theo chiều ngược kim đồng hồ) sẽ được ưu tiên.
Diễn biến một lượt chơi theo luật chơi bài Mạt Chược
1. Cửa Cái (hoặc người thắng ván trước) đánh ra quân bài đầu tiên.
2. Đến lượt người chơi tiếp theo.
- Nếu như bạn không ăn bài: Bốc thêm 1 quân bài từ tường thành.
- Sau khi ăn bài: Phải đánh ra một quân bài bất kỳ.
3. Quá trình lặp lại cho đến khi có người Ù.
Quy tắc kên theo luật chơi bài Mạt Chược
Kên Lộ: Chiếu 4 quân giống nhau bằng cách Phỗng 3 quân và sau đó bốc thêm quân thứ 4 (hoặc bốc quân thứ 4 và thêm vào bộ Phỗng).
Kên Ẩn: Người chơi tự bốc được cả 4 quân giống nhau mà không dùng quân của đối thủ.
Kên Bỏ: Dùng quân bài của người khác đánh ra để hoàn thành 4 quân.
Lưu ý: Khi Kên, người chơi sẽ phải rút thêm 1 quân bù từ phần đuôi của tường thành để đảm bảo số lượng bài trên tay là 14 (sau khi đánh đi 1 quân vẫn còn 13).
Quy tắc ù và tính phán/điểm
Để chiến thắng, người chơi phải Ù bài (hoàn thành bộ bài hợp lệ). Phán là đơn vị dùng để tính điểm và xác định độ lớn của ván bài Ù.
Các dạng ù phổ biến
| Dạng ù | Mô tả ngắn gọn | Phán (Điểm) |
|---|---|---|
| Ù Muỗi/Móm | 4 Phụ đều là Chi hoặc Phỗng thường, không có thêm Phán nào. | 0 Phán |
| Bình Phụng | 4 Phụ đều là Chi, Cặp Mắt là quân thường, không có Phỗng, Kên, Gió, Rồng. | Thường là 1 Phán |
| Tui Tui | 4 Phụ đều là Phỗng (3 quân giống nhau). | 3 Phán |
| Tự Ù | Quân Ù được tự bốc lên, không ăn quân của đối thủ trong suốt ván đấu. | 1 Phán |
| Toàn Cầu | Chi/Phỗng đến nỗi chỉ còn 1 quân duy nhất để chờ Ù. | 1 Phán |
| Thập Tam Yêu | Bộ bài gồm tất cả 13 quân Yêu (1, 9 của 3 hàng) và 7 quân Gió/Rồng (chữ) và có thêm 1 quân lặp lại. | Rất lớn (Đại Yaku/Yakuman) |
| Đại Tam Nguyên | Có đủ 3 bộ Phỗng/Kên của 3 quân Rồng (Trung, Phát, Bạch). | 8 Phán (hoặc hơn) |
| Mún Cun | Tất cả 14 quân bài đều thuộc cùng một hàng (Vạn/Sách/Văn). | Rất lớn |
Quy tắc tính phán
Tùy theo luật chơi bài Mạt Chược địa phương (Hong Kong, Đài Loan, Nhật Bản…), cách tính Phán sẽ khác nhau. Tuy nhiên các yếu tố thêm Phán thường bao gồm:
- Có quân Gió Cửa (quân Gió trùng với vị trí ngồi hiện tại).
- Có quân Rồng (Trung, Phát, Bạch).
- Có Hoa (Hoa Cửa hoặc Tứ/Bát Hoa).
- Tự Ù (Tự bốc được quân Ù).
- Bộ bài có nhiều Phỗng/Kên hơn.
Kết luận ván đấu và quy tắc phạt
Luật chơi bài Mạt Chược quy định về kết luận ván đấu cũng như các quy tắc phạt như sau:
- Ván Hòa: Nếu hết bài trên tường thành (thường còn lại 13 chồng) mà không ai Ù, ván bài được tính là hòa và bắt đầu ván mới.
- Ù Nhầm: Nếu tuyên bố Ù nhưng bài không hợp lệ theo luật chơi bài Mạt Chược bạn có thể bị phạt (chung tiền cho cả làng hoặc mất lượt Ù).
- Thiếu/Thừa Bài: Nếu phát hiện thiếu hoặc thừa quân bài, người chơi đó không được phép Ù nhưng phải tiếp tục chơi đến hết ván.
Luật chơi bài Mạt Chược tuy có vẻ phức tạp lúc đầu nhưng khi đã nắm vững, bạn sẽ cảm thấy trò chơi này cực kỳ cuốn hút và trí tuệ. Hy vọng bài viết hướng dẫn luật chơi bài Mạt Chược chi tiết trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ cách chơi, cách tính điểm và nhanh chóng trở thành người chơi chuyên nghiệp trong mọi ván Mạt Chược.